Jak zmienić nazwisko po rozwodzie?

Rozwiedliśmy się. Mamy prawomocny wyrok. Małżeństwo stało się historią, ale nie oznacza to, że automatycznie zmieni się nasze nazwisko na to sprzed ślubu. W Polsce najczęstsza zmiana nazwiska wiąże się z zawarciem małżeństwa. Kulturowo przyjęło się, że kobieta dodaje nazwisko męża jako drugi człon do swojego nazwiska panieńskiego lub przyjmuje je, rezygnując ze swojego. Rzadziej to mężowie decydują się na podobny krok. Bywają jednak pary, w których oboje małżonkowie przyjmują swoje nazwiska, nosząc je jako dwuczłonowe od momentu ślubu. Rozwód małżonków nie wpływa automatycznie na zmianę nazwiska. Jak zatem zmienić nazwisko po rozwodzie i z jakimi procedurami się to wiąże? Najistotniejsze kwestie wyjaśniam w poniższym artykule.

Zmiana nazwiska po rozwodzie jest dobrowolna.

Zarówno w momencie zawarcia związku małżeńskiego, jak i wskutek rozwodu – warto rozważyć za i przeciw tej decyzji. Osoby decydujące się na zmianę nazwiska po rozwodzie często traktują taki krok symbolicznie. Myślą o niej jak o rozpoczęciu nowego etapu życia i powrotu do swojego rodowego nazwiska. Odcięcie się od małżeńskiej przeszłości. Natomiast, osoby wybierające pozostanie przy nazwisku przyjętym w momencie ślubu często argumentują to przyzwyczajeniem. Długotrwałe noszenie danego nazwiska, posiadanie takiego samego nazwiska jak dzieci czy kariera zawodowa zbudowana na danym nazwisku, sprawia, że niechętnie decydujemy się na jego zmianę. Warto wiedzieć, że aby zmienić nazwisko nie trzeba mieć wyroku rozwodowego – każdy może to zrobić również podczas trwania małżeństwa. 

Dwa tryby zmiany nazwiska po rozwodzie.

Polskie prawo przewiduje dwa tryby zmiany nazwiska po rozwodzie: uproszczony i kwalifikowany. Który wybrać? 

Tryb uproszczony określa się też mianem podstawowego i obejmuje on 3 miesiące od dnia uprawomocnienia wyroku o rozwód. Z zastrzeżeniem, że zmiana następuje na nazwisko noszone przed zawarciem małżeństwa. Procedura jest wówczas najtańsza i najprostsza. Jak zmienić nazwisko po rozwodzie w trybie uproszczonym?

Rozwiedziony małżonek, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu złożyć oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem i już w ten sposób powrócić do swojego nazwiska noszonego przed ślubem.

Istotne jest to, że tryb uproszczony jest ograniczony w wyżej opisanym czasie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia wyroku rozwodowego. 

Odwrotnie tryb kwalifikowany, który nie ma ograniczenia czasowego, jednak wymaga wykazania tzw. ważnego powodu. Tryb ten zapewnia małżonkowi zmianę nazwiska na zasadach ogólnych. Zmiana ta może odbyć się w każdym czasie. Co więcej, nazwisko można zmienić na noszone przed zawarciem małżeństwa lub inne wybrane np. nazwisko panieńskie matki.

W przeciwieństwie do trybu uproszczonego, kiedy to my swoim oświadczeniem decydujemy o zmianie nazwiska, tryb kwalifikowany polega na złożeniu wniosku do kierownika urzędu stanu cywilnego. Następnie taki wniosek jest rozpatrywany i decyzja o zmianie zapada w ciągu kilku tygodni. Urząd powiadamia o swojej negatywnej lub pozytywnej decyzji drogą pocztową. Od takiej decyzji oczywiście przysługuje odwołanie.

Jakie są koszty zmiany nazwiska po rozwodzie? 

Wiąże się to z niewielką opłatą skarbową:

– przyjęcie oświadczenia o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem związku małżeńskiego kosztuje 11 złotych,

– złożenie wniosku o zmianę nazwiska kosztuje 37 złotych, a opłata skarbowa za ewentualne pełnomocnictwo dla adwokata, który może taki wniosek sporządzić w naszym imieniu 17 złotych.

Warto rozważyć skorzystanie z pomocy adwokata w przypadku wyboru trybu kwalifikowanego, gdyż wniosek wymaga uzasadnienia tzw. ważnego powodu zmiany nazwiska.

Kolejnym kosztem, który przyjdzie nam pokryć przy zmianie nazwiska jest koszt wymiany naszych dokumentów. Zaliczają się do nich: dowód osobisty, paszport, prawo jazdy i wszelkie legitymacje. Mamy na to czas po uprawomocnieniu się decyzji o zmianie nazwiska.

Zaleca się również dokonać zmian w KRS, CEIDG, wydziałach komunikacji (dowody rejestracyjne pojazdów), księgach wieczystych, bankach i innych dotyczących nas organach oraz urzędach.

A co z nazwiskiem dzieci po rozwodzie rodziców? 

Rodzice po narodzinach dziecka podejmują decyzję, jakie nazwisko będzie ono nosić. Przepisy prawa zezwalają w tym wypadku na użycie nazwiska matki lub ojca lub ich obu jako dwuczłonowego nazwiska.

Dzieje się to następująco:

– dziecko urodzone w trakcie małżeństwa będzie nosić nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach małżonków przy zawarciu małżeństwa;

– dziecko urodzone poza związkiem małżeńskim, jeśli jego ojcostwo zostało uznane w urzędzie stanu cywilnego przez ojca, otrzymuje nazwisko wskazane w zgodnych oświadczeniach rodziców przy uznaniu ojcostwa. W wypadku braku zgody rodziców, będzie nosiło nazwisko połączone z nazwiska matki i ojca;

– również dziecko pozamałżeńskie, ale takie, co do którego sąd ustalił ojcostwo, może posługiwać się nazwiskiem wskazanym w zgodnych oświadczeniach rodziców, złożonych podczas sądowego ustalenia ojcostwa. W przypadku braku takiej zgody, będzie tak samo, jak w przypadku opisanym powyżej. Dziecko będzie nosiło nazwisko powstałe przez połączenie nazwiska matki i ojca.

Procedura zmiany nazwiska dzieci

Podobnie jak w przypadku zmiany nazwiska małżonków, rozwód rodziców nie oznacza automatycznej zmiany nazwiska dzieci. 

W takim razie jak zmienić dzieciom nazwisko po rozwodzie? Jeśli zależy nam na takiej zmianie należy złożyć wniosek na zasadach ogólnych o zmianę nazwiska. Mogą to uczynić rodzice w następujących wypadkach:

– jeżeli przysługuje im władza rodzicielska, są zgodni do tego i dziecko nie ukończyło 13 roku życia

– gdy przysługuje im władza rodzicielska i nie są zgodni co do tego, ale sąd opiekuńczy udzielił zgody na zmianę nazwiska, a dziecko, które ukończyło 13 rok życia wyraziło na to zgodę. 

– jeśli jednemu z rodziców nie przysługuje władza rodzicielska, rodzice nie są zgodni, a dziecko, które skończyło 13 lat wyraża na to zgodę.

Przy czym, jeżeli rodzic, mający władzę rodzicielską, sprzeciwia się zmianie nazwiska dziecka, niezbędne jest dodatkowo zezwolenie sądu opiekuńczego. W przypadku gdy dziecko ukończyło 13 rok życia, potrzebna będzie również i jego zgoda.

Niniejszy wpis na blogu zawiera najbardziej przydatne i ogólne informacje na temat omawianego zagadnienia prawnego. Wpis nie stanowi porady prawnej, ani nie stanowi rozwiązania konkretnej sprawy bądź problemu prawnego. Nawet, jeśli Twoja sytuacja jest bardzo podobna, to szczegóły mogą wpływać na wybór rodzaj postępowania i sposób przygotowania do niego. Z tego względu swoją sytuację prawną i faktyczną najlepiej skonsultować z profesjonalnym pełnomocnikiem. Będzie on w stanie udzielić konkretnej i indywidualnie dopasowanej porady prawnej.